MENU

19 Φεβρουαρίου 2022 Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Η επόμενη μέρα – Ορειβατικό δυστύχημα στο Χελμό Views: 429 Ειδήσεις, Επικαιρότητα, Κοινωνία, Πάτρα/Δυτ. Ελλάδα

Η επόμενη μέρα – Ορειβατικό δυστύχημα στο Χελμό

Αποκάλυψη: Υπήρχε προειδοποίηση για αυξημένο κίνδυνο χιονοστιβάδας και ανεμοσούρια

Advertisement

Προβληματισμό, απορίες, καίριες επισημάνσεις και ερωτήματα προκάλεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, λόγω της τραγικότητας του, το πρόσφατο πολύνεκρο δυστύχημα στον Χελμό, που είχε αποτέλεσμα να χάσουν την ζωή τους τρείς από τους καλύτερους ορειβάτες / αναρριχητές, τρείς νέοι άνθρωποι. (Γιάννης Τορέλλι, Αθανάσιος Σωτηρόπουλος, Παναγιώτης Τέκο)


Το τραγικό περιστατικό, σε συνέχεια και άλλων παρόμοιων, προκάλεσε ισχυρό σοκ όχι μόνο στην κοινωνία της Πάτρας και στο πανελλήνιο αλλά και στην διεθνή ορειβατική / αναρριχητική κοινότητα, με κοινή συνισταμένη την αναζήτηση και καταγραφή των πραγματικών συνθηκών κάτω από τις οποίες συνέβη και με απώτερο σκοπό την αποφυγή και άλλων τέτοιων συμβάντων στο μέλλον, αφού βέβαια εξαχθούν τα απαραίτητα χρήσιμα συμπεράσματα και διδάγματα για τα αίτια.
Και αυτό πολύ περισσότερο γιατί επρόκειτο, κατά κοινή παραδοχή και αντικειμενική κρίση, για εξαιρετικά έμπειρους και καλά εκπαιδευμένους, στο δύσκολο και απαιτητικό αυτό σπόρ, πού όμως από την φύση του εμπεριέχει υψηλό βαθμό ρίσκου και επικινδυνότητας ανάλογα βέβαια και με το περιβάλλον που γίνεται.


Πρώτος τόλμησε με θάρρος να ανοίξει την συζήτηση με ανάρτησή του στο fb o γνωστός Πατρινός ορειβάτης Γιώργος Μπουγιούκος που έκανε λόγο για επτά λάθη τα οποία και απαρίθμησε αναλυτικά με σεβασμό απέναντι στη σοβαρότητα του θέματος και στις ζωές που χάθηκαν, για να καταλήξει με την εξής παρατήρηση που ίσως τα λέει όλα :
«Το βουνό, όπως και η θάλασσα, τιμωρεί όποιον δεν το σέβεται. Οι δάσκαλοι στις Άλπεις ανέκαθεν έδιναν μεγαλύτερη σημασία στην ομάδα και την ψυχική της συγκρότηση για τον στόχο και μετά στην εξειδίκευση και την τεχνική εμπειρία του αλπινιστών. Η ομάδα πρέπει να αλληλοσυμπληρώνεται να αμφιβάλλει, να αναλύει και να μην στοιχίζεται πίσω από την ικανότητα, καθ’ ότι άριστος σκιέρ δεν συνεπάγεται έμπειρος ορειβάτης ή μία ισχυρή προσωπικότητα του χώρου δεν σημαίνει ότι συμβάλει πάντα και στο ιδανικό αποτέλεσμα». (Στη συνέχεια το πλήρες κείμενο της ανάρτησης )

Δημοσιεύθηκε επίσης η άποψη του γνωστού εκπαιδευτή και οδηγού ορειβασίας Αρη Θεοδωρόπουλου ( εφημερίδα Πελοπόννησος 13.2.22 συνέντευξη στον Χρ. Βεργανελάκη) που έκανε λόγο για «καθαρή ατυχία, κακιά απρόβλεπτη στιγμή» υποστηρίζοντας πως « το βουνό δεν έδωσε κανένα σημείο συναγερμού» και πως « δεν είχαν υποψιαστεί κάποιον κίνδυνο».
Παρατήρησε επίσης ως παραδοχή ότι «φθάνοντας πολύ κοντά στον παγοκαταρράκτη δεν υποψιάστηκαν ότι πατούσαν πάνω σε «ανεμοσούρι» από χιόνι ( σημ. συντ. : ονομάζεται και χιονοσκεπή ) κάτω από το οποίο υπήρχε κενό και όταν αποκολήθηκε από το βάρος των βημάτων τους , τους παρέσυρε 200-300 μέτρα κάτω».

Από την πλευρά μας πρέπει να σταθούμε σε ένα ακόμα στοιχείο το οποίο δεν αναδείχθηκε καθόλου και στο οποίο ενδεχομένως αν είχε δοθεί η δέουσα προσοχή, όλα θα ήταν διαφορετικά.
Πρόκειται για την Ανακοίνωση του ίδιου του Χιονοδρομικού Κέντρου την προηγουμένη και την ημέρα του δυστυχήματος που σε συνδυασμό με την αυξομείωση της θερμοκρασίας, προειδοποιούσε σαφώς για αυξημένο κίνδυνο χιονοστιβάδας.
Η προειδοποίση αυτή ή αγνοήθηκε ή υποτιμήθηκε ως ενημέρωση ρουτινας ή τέλος δεν έφτασε ποτέ σε γνώση τους.

Ιδου η προειδοποίηση από το σάϊτ του Χ.Κ. Καλαβρύτων και από την ειδική στήλη ΤΟΠΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΧΙΟΝΟΣΤΙΒΑΔΑΣ :

«Ημερομηνία: 4/2/2022
Μέγεθος κινδύνου: Αυξημένος κίνδυνος
Ανεμοσούρια σε λούκια και ΝΔ προσανατολισμούς Ανεμοσούρια σε υπήνεμα σημεία
Ανεμοσούρια σε ΝΔ προσανατολισμούς Ανεμοσούρια σε ΝΔ προσανατολισμούς
Άνοδος της θερμοκρασίας
Περιγραφή κύριων χαρακτηριστικών:
Υψηλές συγκεντρώσεις χιονιού σε υπήνεμα σημεία.
Μεγάλη προσοχή σε λούκια, γούβες, στην αρχή τους δάσους, πίσω από εμπόδια εδάφους όπως δέντρα, κτήρια
Μετά τις 12:00 Μεγαλύτερος κίνδυνος λόγω ανόδου της θερμοκρασίας
Δευτερεύοντες κίνδυνοι:
Οι κόψεις και τα εκτεθειμένα στον αέρα σημεία δεν έχουν χιόνι, η επιφάνεια τους είναι παγωμένη είτε έχει πέτρες
Μπαλώματα με ανεμοσούρι και εναλλαγή με παγωμένη επιφάνεια
Έχουν κρυφτεί εμπόδια εδάφους
ΦΡΕΣΚΟ ΧΙΟΝΙ ΑΝΕΜΟΣΟΥΡΙ ΥΓΡΟ ΧΙΟΝΙ ΑΔΥΝΑΜΟ ΣΤΡΩΜΑ
ΤΟΠΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΧΙΟΝΟΣΤΙΒΑΔΑΣ»

«Ημερομηνία: 5/2/2022
Μέγεθος κινδύνου: Αυξημένος κίνδυνος
Ανεμοσούρια υπήνεμα σημεία
Ανεμοσούρια σε Β-ΒΑ-ΝΑ προσανατολισμούς Ανεμοσούρια σε Β-ΒΑ-Ν προσανατολισμούς
Αδύναμο στρώμα βαθιά
Άνοδος της θερμοκρασίας
Περιγραφή κύριων χαρακτηριστικών:
Υψηλές συγκεντρώσεις χιονιού σε υπήνεμα σημεία.
Μεγάλη προσοχή σε λούκια, γούβες, στην αρχή τους δάσους, πίσω από εμπόδια εδάφους όπως δέντρα, κτήρια
Μετά τις 12:00 Μεγαλύτερος κίνδυνος λόγω ανόδου της θερμοκρασίας σε συνδυασμό με την ύπαρξη αδύναμου
στρώματος στις ΒΑ-Β-ΒΔ πλαγιές
Δευτερεύοντες κίνδυνοι:
Οι κόψεις και τα εκτεθειμένα στον αέρα σημεία δεν έχουν χιόνι, η επιφάνεια τους είναι παγωμένη είτε έχει πέτρες
Μπαλώματα με ανεμοσούρι και εναλλαγή με παγωμένη επιφάνεια
Έχουν κρυφτεί εμπόδια εδάφους
ΦΡΕΣΚΟ ΧΙΟΝΙ ΑΝΕΜΟΣΟΥΡΙ ΥΓΡΟ ΧΙΟΝΙ ΑΔΥΝΑΜΟ ΣΤΡΩΜΑ»

Ακολουθεί και η πλήρης ανάρτηση του Γ. Μπουγιούκου:

«ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΟ ΔΥΣΤΥΧΗΜΑ ΣΤΟΝ ΧΕΛΜΟ.
Μόνο αναγνωρίζοντας τα όποια λάθη θα μπορέσουμε, ελπίζω, να διδαχτούμε από αυτά.
Όσο σκληρό κι αν ακουστεί, δεν υπάρχει “κακιά στιγμή”…
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ…
Όσα θα απαριθμώ πιό κάτω, γράφτηκαν όχι ως “κατηγορητήριο” ή κριτική εκ του ασφαλούς, αλλά με ΜΟΝΗ ΕΓΝΟΙΑ την εμπέδωση του κανόνα ότι η ΑΣΦΑΛΕΙΑ θα πρέπει να είναι το Α και το Ω στο μυαλό όλων όσοι αποφασίζουν να βγουν στο βουνό, απ’τον απλό πεζοπόρο μέχρι τον πιο extreme αναρριχητή.
Λάθος 1ον: Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ:
Η κλίση του πεδίου που επελέγη των 35-40 μοιρών, είναι γνωστόν στον ορειβατικό κόσμο από αναλύσεις, ότι δεν αυτοκαθαρίζεται εύκολα και είναι το πιό επιρεπές σε χιονοστιβάδες που δημιουργούνται από ανθρώπινη ενέργεια, ιστάμενοι, περπατώντας ή ακόμα και σκιάροντας μια τέτοια χιονισμένη πλαγιά του βουνού. Ειδικότερα στην πλάγια κίνηση, τραβερσάριμα, η επικινδυνότητα για δημιουργία χιονοστιβάδας αυξάνει γεωμετρικά λόγω του βάρους μας, αλλά και από το βάθος της ενέργειάς μας στο χιόνι, (βήματα, κόψιμο με σκί), που επηρεάζει το ξεκίνημά της…
Λάθος 2ον: Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ:
Υπάρχει τεχνικός έλεγχος που συστηματικά διδάσκεται στις σχολές χειμερινού βουνού.
Ο έλεγχος της διαστρωμάτωσης του πεδίου στο οποίο θα γινόταν η τραβέρσα, με κάθετη τομή στο χιόνι βάθους 40 – 70cm, απαιτεί πάρα πολύ λίγο χρόνο περίπου 2 – 5 λεπτά της ώρας, αλλά μας δίνει πολύ χρήσιμη πληροφορία για την επικινδυνότητα του πεδίου. Πέραν αυτού, ο λίγος αυτός χρόνος δίνει στην ομάδα ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ που δημιουργούν αυτό που λέμε ΠΕΡΙΣΚΕΨΗ και ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΠΡΟΣΟΧΗ.
Λάθος 3ον: Η ΑΠΟΛΑΥΣΗ
Ο καιρός που εκείνο το πρωινό γύρισε σε νοτιά στον Χελμό, σε συνδιασμό με την ηλιοφάνεια, δημιούργησε εξαιρετικές και θερμοκρασιακά συνθήκες διαβίωσης, που μάλλον τους χαλάρωνε και τους ευχαριστούσε, παρά τους προβλημάτιζε ώστε να είναι προσεκτικοί και με το μυαλό στην κίνηση που επιχειρούσαν.
Λάθος 4ον: Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΩΡΑΣ
Σύμφωνα με τον εργαζόμενο στο φυλάκιο του ΑΝΑΒΑΤΗΡΑ ΣΤΙΓΑ κ. Κοτσίρη, στην κορυφή έφτασαν και συνομίλησαν μαζί του στις 10:30 π.μ.
Μετά από λίγο κατηφόρησαν προς την νοτιοανατολική πλαγιά της Νεραϊδόραχης και απ’όσα γνωρίζω στον συγκεκριμένο χώρο, υπολογίζω να έφτασαν στο σημείο της τραβέρσας γύρω στις 11:30 το μεσημέρι, ή και λίγο αργότερα, στην υψηλότερη δηλαδή θερμοκρασία μιάς ημέρας με νότιο, όπως προείπα καιρό, χωρίς πολύ κρύο και με απόλυτη ηλιοφάνεια…
Τέτοιες δραστηριότητες θα πρέπει να ξεκινούν ΠΟΛΥ ΝΩΡΙΣ ΤΟ ΠΡΩΙ, όταν το χιόνι είναι αρκετά σφιχτό ακόμη, αλλά και ο πάγος στην πεδίο αναρρίχησης πολύ πιο ασφαλής.
Λάθος 5ον: Η ΚΙΝΗΣΗ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ
Το τραβερσάρισμα του πεδίου εκ του αποτελέσματος, παρασύρθηκαν όλοι μαζί, φαίνεται ότι έγινε και των τριών μαζί ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ και όχι ένας ένας, που θα εξασφάλιζε καλύτερο έλεγχο του πάγου ή του χιονιού, λιγότερο βάρος στο πεδίο και το κυριότερο άμεση παρέμβαση – επέμβαση σε περίπτωση ατυχήματος από τους άλλους δύο της σχοινοσυντροφιάς.
Η φιξαρισμένη ασφάλεια βέβαια θα ήταν η πρέπουσα και επιβάλλεται σε τέτοια επισφαλή πεδία, στα οποία η ανθρώπινη ενέργεια υπό τις προϋποθέσεις που έχω προαναφέρει, δίνουν νομοτελειακά χιονοστιβάδα…
Η πρόσβαση στην βάση του αναρριχητικού πεδίου και η προσμονή για το κυρίως γεγονός της αναρρίχησης πολλές φορές μας κάνει βιαστικούς και απερίσκεπτους…
Λάθος 6ον: Η ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΑ
Η τραγωδία του Μαινάλου στις 13 Φεβρουαρίου 2005 με τους πέντε νεκρούς(!) λίγα χρόνια πριν, έγινε με τον ίδιο ακριβώς τραγικό τρόπο(!), σε ένα βουνό που δεν προϊδεάζει και δεν φημίζεται για την δυσκολία του, πολύ κοντά στους αναβατήρες του χιονοδρομικού, ΔΕΝ ΑΝΑΛΥΘΗΚΕ ΠΟΤΕ από τον ορειβατικό κόσμο, τουναντίον έγινε τεράστια προσπάθεια να αποκρυβεί, ως μη γενόμενη!
Οι συνθήκες και τότε ίδιες, έπνεαν νότιοι άνεμοι με ομίχλη, ελαφρά χιονόπτωση και το κυριότερο ΚΙΝΗΣΗ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ επάνω σε παρόμοιο κεκλιμένο πεδίο…
Λάθος 7ον: Η ΣΙΓΟΥΡΙΑ
Η ορειβασία είναι ένα πολύ σύνθετο άθλημα. Το βουνό, όπως και η θάλασσα, τιμωρεί όποιον δεν το σέβεται. Οι δάσκαλοι στις Άλπεις ανέκαθεν έδιναν μεγαλύτερη σημασία στην ομάδα και την ψυχική της συγκρότηση για τον στόχο και μετά στην εξειδίκευση και την τεχνική εμπειρία του αλπινιστών. Η ομάδα πρέπει να αλληλοσυμπληρώνεται να αμφιβάλλει, να αναλύει και να μην στοιχίζεται πίσω από την ικανότητα, καθ’ότι άριστος σκιέρ δεν συνεπάγεται έμπειρος ορειβάτης ή μία ισχυρή προσωπικότητα του χώρου δεν σημαίνει ότι συμβάλει πάντα και στο ιδανικό αποτέλεσμα.
Γιώργος Μπουγιούκος».

Τι αξία έχουν αυτές οι επισημάνσεις ;
Με απόλυτο σεβασμό στη μνήμη των χαμένων ορειβατών, και με σεμνότητα άποψης απέναντι στο βαρύ πένθος των συγγενών τους, προτείνoυμε πως θα ήταν σκόπιμο να ανοίξει μια συζήτηση για τα αυτονόητα ώστε να μη ξανασυμβεί.
Για να μη ξεχαστεί το περιστατικό και να μη πάει χαμένη η θυσία τους. Οι αρμόδιοι φορείς και σύλλογοι έχουν τον λόγο.

ΑΝΔΡΕΑΣ Α. ΒΡΗΣ

Comments are closed.