Της Βασιλίνας Σωτηροπούλου
Η Ημέρα της Υπέρβασης ή Hμέρα Eξάντλησης των Φυσικών Aποθεμάτων της Γης (Earth Overshoot Day) ορίζεται ετήσια ως η ημερομηνία που η ανθρωπότητα έχει καταναλώσει το σύνολο των πόρων που η φύση μπορεί να ανανεώσει μέσα στο συγκεκριμένο έτος.
Πιο απλά, ως η ημερομηνία κατά την οποία θα έχουμε χρησιμοποιήσει περισσότερα δένδρα, νερό, καλλιεργήσιμα εδάφη και ψάρια απ’ όσα η Γη μπορεί να μας παράσχει μέσα σε έναν χρόνο για να τραφούμε, να στεγαστούμε και να μετακινηθούμε και θα έχουμε εκπέμψει περισσότερο άνθρακα απ’ όσον μπορούν να απορροφήσουν οι ωκεανοί και τα δάση.
Υπολογίζεται από το πηλίκο της “παγκόσμιας βιοδιαθεσιμότητας”, δηλαδή το ποσό των φυσικών πόρων που παρήχθησαν από τη Γη για το συγκεκριμένο έτος, δια το “παγκόσμιο οικολογικό αποτύπωμα”, δηλαδή την κατανάλωση των φυσικών πόρων της Γης από την ανθρωπότητα το συγκεκριμένο έτος, πολλαπλασιασμένο επί 365, το αριθμό των ημερών ενός έτους.
Η έννοια της ημέρας αυτής θεσπίστηκε από την μη κυβερνητική οργάνωση Global Footprint Network. Σύμφωνα με στοιχεία της οργάνωσης, από τις αρχές της δεκαετίας του ’70, η ανθρωπότητα ζει «με πίστωση» στον πλανήτη μας, αφού χρησιμοποιεί περισσότερα από όσα της αναλογούν ανά έτος. Μάλιστα, με το πέρασμα των χρόνων, η «Ημέρα της υπέρβασης» έρχεται όλο και πιο νωρίς, γεγονός που αντικατοπτρίζει τα επικρατούντα αυξητικά πρότυπα κατανάλωσης.
Υπολογίζεται πως κάθε χρόνο χρησιμοποιούμε πόρους που ισοδυναμούν με περίπου 1,6 «πλανήτες» !
Το 2019, η «Ημέρα της υπέρβασης» ήταν η πρωιμότερη που υπήρξε ποτέ: 29 Ιουλίου. Ωστόσο, για το 2020, έρχεται περισσότερο από 3 εβδομάδες αργότερα: στις 22 Αυγούστου! Αυτή η «συρρίκνωση» του παγκοσμίου οικολογικού αποτυπώματος κατά 9.3% είναι άμεση συνέπεια των lockdowns που εφαρμοστήκαν για τον περιορισμό των κρουσμάτων της πανδημίας Covid-19.
Αν και η οριστική μείωση του παγκόσμιου οικολογικού αποτυπώματος απέχει πολύ από αυτό, τα φετινά δεδομένα καταδεικνύουν πως αν όλες οι συνιστώσες των σύγχρονων κοινωνιών δράσουν με γνώμονα το παγκόσμιο όφελος, μπορούν να τα καταφέρουν.
Η αρχή έχει ήδη γίνει: η καμπάνια “Take a Step to #MoveTheDate” της Global Footprint Network υπερασπίζεται την αδήριτη ανάγκη για συνειδητή αλλαγή στον τρόπο διαχείρισης των περιβαλλοντικών πόρων. Μας πρoκαλεί να αναλογιστούμε την επίδραση που έχει το προσωπικό μας οικολογικό αποτύπωμα στο παγκόσμιο, δηλαδή πόσο «σπάταλοι» έχουμε υπάρξει εμείς οι ίδιοι, και μας προτρέπει να κάνουμε μικρά βήματα ώστε να το «μετακινήσουμε» την «Ημέρα της Υπέρβασης» πιο αργά !
Περισσότερες πληροφορίες στις ιστοσελίδες: https://www.overshootday.org/about/
και
Global Footprint Network
