Της Μαρίας Καραμάνη*
Κοίτα τώρα πως έχει το πράγμα. Είσαι από εκείνα τα παιδάκια που αγαπούν την μουσική και το θέατρο. Κάτι που οι γονείς σου σε πήγαιναν από μικρό σε συναυλίες, κάτι που κάπως σε μάγευε όταν σε πήγαιναν σε παραστάσεις, κάτι που μέσα στα ωδεία χρόνια και χρόνια ανακάλυπτες τι τρομερό πράγμα είναι να ανήκεις στο ανθρώπινο είδος και να μπορείς να εκφραστείς και να επικοινωνήσεις μέσω της τέχνης.
Ε… τελικά έρχονται και τα φοιτητικά χρόνια και σου φωνάζουν…σπούδασε αυτό που αγαπάς οπότε….σίγουρα η δραματική σχολή είναι μονόδρομος.
Κάπου λοιπόν εκεί αν είσαι τυχερός και πείσεις τους γονείς σου και το περιβάλλον σου ότι δεν είναι χόμπι αλλά ολόκληρη επιστήμη και ίσως μια από τις ανώτερες επιστήμες της κοινωνιολογίας, ξεκινά το ταξίδι σου.
Θα μάθεις πολλά αν έχεις καλούς δασκάλους. Υπέροχο δώρο ζωής! Θα μάθεις κάπως και τον εαυτό σου αν θέλεις να κάνεις αυτήν την προσπάθεια. Θα μάθεις και τους άλλους αναγκαστικά αφού όπως και οι ρόλοι έτσι και οι άνθρωποι… όλοι δίκιο έχουμε… γιατί ο κάθε ένας μας έχει το πυρηνικό του θέμα και την εξουσία που του κλήρωσε ετούτη εδώ η ζήση και βλέπει και πράττει όπως μπορεί και όπως ξέρει και όπως τον συμφέρει….
Το θέμα είναι πιο είναι το μέτρο του δικαίου; Και πόσο μπορεί κάποιος να το επιβάλλει; Εκεί λοιπόν μέσα στη σχολή ο καθηγητής , ο διευθυντής, ο υπάλληλος, έχει δίκαιο…. Γιατί είσαι μαθητής και ας είσαι ενήλικος. Είσαι κάπως κτήμα του… γιατί θέλει να σε κάνει όπως αυτός νομίζει ότι πρέπει να γίνεις… γιατί ξέρει… γιατί είναι έμπειρος …και στις απειλές με τα χρόνια…ότι πρέπει να γίνεις ανθεκτικός ηθοποιός, γιατί αν δεν είσαι έτσι θα βρεθεί μια άλλη πιο καπάτσα από σένα, που είναι και ¨φίλη¨ με τον σκηνοθέτη και πάνε και για μπύρες παρέα και θα αναπνέει στο σβέρκο σου για τον ίδιο ρόλο.
Θα βρεθείς σε κρύα υπόγεια με ποντικάκια να κάνεις πρόβες… που όλοι θα καπνίζουν και θα πρέπει να τρως στην μάπα τον καπνό τους, γιατί και να σε διαλέξουν κανείς δεν θα σου πληρώσει πρόβες γιατί είναι νόμος πλέον στην Ελλάδα οι απλήρωτες πρόβες , γιατί ο σκηνοθέτης θέλει να κάνει την δουλεία του και θα φας και ένα τασάκι ξυστά απ’ το κεφάλι σου γιατί έχει νεύρα, γιατί θα σου πει ό,τι έχει στο μυαλό του εκείνη την ώρα και άμα θέλει σε απολύει και θα το μάθεις και με email.
Φυσικά, δεν μιλάω για τη αυστηρότητα και την έγνοια που μπορεί να έχει ο σκηνοθέτης σου γιατίνοιάζεται να βγεις στη σκηνή όσο πιο καλός και λαμπερός μπορείς…. ούτε για την πίεση που μπορεί να υπάρξει λόγω διαφόρων συνθηκών. Μιλάω για τους χαρακτήρες και την τρέλα που θα σου επιβάλουν γιατί μπορούν πέρα από τα αξιοπρεπή όρια. Και μπορούν γιατί ο φόβος πάντα κλείνει τα στόματα των πολλών.
Και κάπως έτσι αρχίζει και λες τι κάνω εγώ εδώ;
Εγώ ήρθα στην δραματική σχολή με τα πιο ρομαντικά συναισθήματα. Και ο ανταγωνισμός φουντώνει μέσα απ’ τις σχολές ήδη. Και τα ¨γλειψίματα¨ και τα μάλιστα κύριε… ότι θέλετε πάνε και έρχονται… και φυσικά έχουν αυτή την συμπεριφορά και ως επαγγελματίες γιατί πιάνει η τεχνική αυτή. Ευτυχώς υπάρχουν και λαμπρές εξερέσεις αν είσαι τυχερός και κρατήσεις μια-δυο φιλίες.
Και αφού τελειώσεις με τα κόπων και βασάνων κ άπειρων ωρών τη σχολή με μώλωπες μέσα και έξω σου και φυσικά με χαλασμένα γόνατα,αρχίζει η ανηφόρα. Λες δε μπορεί τόσος κόπος και λαχτάρα κάπου θα βρεθεί τόπος για να ανθίσεις. Και αρχίζεις να πηγαίνεις σε οντισιόν και περιμένεις ώρες για να έρθει η σειρά σου και κόβεσαι και λες… δεν θα ήμουν καλή… μήπως δεν το χω τελικά; Δε τα λέω… Μπορεί και να μην το έχεις… σαφώς υπάρχουν τρομερά ταλέντα εκεί έξω αλλάνα που τελικά μαθαίνεις πως οι οντισιόν είναι στημένες και που ήδη έχουν διαλέξει την κόρη και τον γιο της τάδε και του τάδε που κινεί τα νήματα.
Και κάπου λες πόσο να μαστιγώνω τον εαυτό μου και πόσα χρόνια να τρέχω νομίζοντας πως θα πληρώσω το νοίκι μου απ’ αυτό το επάγγελμα που υποτίθεται 4 χρόνια σπούδασα. Και αν πας να ρωτήσεις γιατί; Γιατί δεν έχουμε την ευκαιρία να εργαστούμε; Θα σου πουν κάποιοι… καρεκλοκένταυροι του δημοσίου χωρίς πτυχία και ρανίδα ήθους….<< για σένα δεν έχει δουλειά εδώ…..πάρε το δισάκι σου και πήγαινε στην Αθήνα… μιλάς πολύ και χαλάς την πιάτσα. Εδώ όποιος μιλάει μπαίνει σε μαύρη λίστα>> Έτσι κάπως ξεκινάει το φαινόμενο της μαζικής μούγκας ξέρεις. Τι να μιλήσω μωρέ Μαρία; Πρέπει να δουλέψω!
Και πας στην Αθήνα.
Δε λέω πως δεν γνώρισα υπέροχους καλλιτέχνες… ευτυχώς… αλλά αυτοί που πραγματικά είναι στις πρώτες θέσεις, είναι κάτι τύποι που όταν τους βλέπεις στην σκηνή θαμπώνεσαι απ’ το φως τους κ το ταλέντο και όταν μιλήσεις μαζί τους βλέπεις πως είναι τόσο πεζοί και σκοτεινοί που τα χάνεις.
Πως είναι στ’ αλήθεια δυνατόν; Η ματαιοδοξία και ο φόβος τους μην χάσουν την λάμψη τους; Το γήρας;… δε ξέρω. Αυτό που ξέρω είναι πως γίνεται μάχη…. και οι ρόλοι συνήθως δεν δίνονται στις οντισιόν αλλά στα γνωστά καλλιτεχνικά μπαρ των Αθηνών, σε πάρτι και σε καλέσματα σε σπίτια. Θα τολμήσουν με θράσος να σου πουν, να έρθω απ’ το σπίτι σου κατά τα μεσάνυχτα γιατί τότε θα ξεμπερδέψω να δοκιμάσουμε ένα νέο τραγουδάκι που έγραψα ή μήπως η πρόβα σήμερα να γίνει στο σαλόνι μου; Ή θα σου πιάσουν ίσως και λίγο πόδι σου κάτω απ’ το τραπέζι… και θα πεις… ξέρεις δε μ’ αρέσει αυτό που κάνεις και εκείνος θα θυμώσει και κάπου εκεί δε θα σου ξανά μιλήσει ο γνωστός καλλιτέχνης που συναναστρεφόσουν φιλικά ή που θα γίνει τοξικός αν συνεργάζεστε γιατί έχασε την ευκαιρία… με σένα και συνήθως δεν χάνει… Βλέπεις είναι… ¨φίρμα¨…
Θυμώνω γιατί πλέον όλο αυτό είναι φυσιολογικό. Έχει καταντήσει να είναι φυσιολογικό.
Γι΄ αυτό η σχολή στα λέει άμα τη εμφανίσει σου. Σου λέει καθαρά αυτή η σαπίλα είναι το κανονικό όταν θες να κάνεις αυτό το επάγγελμα. Τέλος!
Το τραγικό είναι πως αν δεν προσαρμοστείς και δεν είσαι στον ντορβά που γυρίζει όπως λέει και ένας φίλος ηθοποιός, δεν υπάρχει περίπτωση να εργαστείς… και αναρωτιέμαι όλα αυτά τα κορίτσια και τα αγόρια που υποκύπτουν και διαλέγουν αυτό το δρόμο για την επιτυχία και την καριέρα τους… πως κοιμούνται ήσυχα το βράδυ;
Δεν λέω… υπάρχει πάντα ο έρωτας… μακάρι να ερωτευτείτε με τον σκηνοθέτη σου ή έναν σπουδαίο καλλιτέχνη που έτυχε να συνυπάρχετεκαι να το θέλει αλήθεια η καρδία και το σώμα σου. Είπαμε αυτοί οι άνθρωποι έχουν φως και είναι πάντα γοητευτικοί.
Το θέμα είναι οι άλλες περιπτώσεις….που ο κάθε φτασμένος εκμεταλλεύεται κορίτσια και αγόρια και ρουφάει κάθε σταγόνα λαχτάρας για καριέρα, δημιουργία αλλά και επιβίωση.
Ξέρεις…. δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες άμυνες, ούτε τις ίδιες οικονομικές καβάτζες απ’ την οικογένεια τους, ούτε άλλες σπουδές για να βγάλουν το ψωμί τους, ούτε το σθένος να πουν στον κάθε ανώμαλο, ψυχικά άρρωστο, εξασφαλισμένο με κάθε τρόπο ανθρωπίσκο ένα ηχηρό ΟΧΙ!
Είναι επάγγελμα!!!
Οι γονείς μας έδωσαν χρήματα για να σπουδάσουμε και άλλα παιδιά δούλευαν νύχτα σε μπαρ και σερβιτόροι για να πληρώσουν τα δίδακτρα…. ακόμα με ρωτάνε αν είμαι σε κάποια παράσταση και αν κάνω το χόμπι μου… Αυτή είναι η εικόνα του επαγγέλματος στον κόσμο όταν δεν είσαι όνομα. Κάνεις την πλάκα σου! Ευτυχώς τελικά που έχω και άλλες σπουδές και μπορώ κ εργάζομαι σε άλλο τομέα για να μπορώ να λέω όχι!
Και τελικά να που μέσα στη ατυχία και στην παύση του πλανήτη από την πανδημία, ανοίγει το στόμα κάποια απεγνωσμένη που χρόνια κουβαλάει βαριάσακιά τις κακές της μνήμες και που χρωστάει στον εαυτό της την κάθαρση και το ντόμινο ξεκινά!
Ανοίγουν δεκάδες στόματα και ελπίζω να ανοίξουν και άλλα στόματα και να μιλήσουν όλοι και όλες και όχι μόνο άνθρωποι απ’ τον καλλιτεχνικό χώρο αλλά απ’ όλους τους κλάδους.
Γυναίκες και άντρες που αντέχουν τις ορέξεις και την βία όποιας μορφής σε όλα τα επαγγέλματα. Κάνουν τους χαζούς με ανέχεια και χαμηλούς μισθούς, με τα μισά ή καθόλου ένσημα με υπερωρίες απλήρωτες και…. μούγκα… για το γάλα των παιδιών τους και τους λογαριασμούς. Είπε κανείς πως ερχόμαστε στη ζωή για να είμαστε δυστυχισμένοι και δούλοι;
Μήπως έχουμε χάσει το κυνήγι την ευτυχία για το κυνήγι της επιτυχίας με όποιο τρόπο; Περαστικοί είμαστε…και λειτουργούμε λες και θα μείνουμε εδώ 300 χρόνια …ξέρεις ο θάνατος πάντα παραμονεύει…και δεν έχεις υπογράψει και κανένα χρονικό συμβόλαιο.
Πώς αφήσαμε την αξιοπρέπεια να γίνει βορά και τί κοινωνίες έχουμε φτιάξει; Πια δεν έχει μείνει κανένα βέλος αγάπης στην φαρέτρα μας; Τι θα πεις αύριο στο παιδί σου; Τι έχουμε να πούμε στα παιδιά κυρίες και κύριοι; Έχεις το νου σου στο παιδί; Θα γλιτώσει; Υπάρχει ελπίδα; Έχουμε χάσει κάθε είδος αντίστασης και ανθρωπιάς;
Και μη μου πεις πως δεν αλλάζουν τα πράγματα… γιατί αν δεν το κάνεις εσύ και εγώ και ο άλλος και ο παραδίπλα λες να μην σταματήσει η δουλοπρέπεια; Σε ποιον θα το κάνουν αν κανείς δεν ¨ταΐζει¨ το κόλπο της εκμετάλλευσης; Μη μιλάς, θα χάσεις τη δουλειά σου, μη μιλάς, θα βγεις το μαύροπρόβατο και δε θα σε θέλει κανείς, μη μιλάς, κάνε και λίγο τη χαζή. Ναι πήγα στην τράπεζα με τον εργοδότη μου και του έδωσα το δώρο των Χριστουγέννων πίσω ακούω από φίλους και θέλω να ουρλιάξω. Ποιος δεν τα ξέρει όλα αυτά;
Ποιος όλα αυτά δε τα γνωρίζει χρόνια τώρα; Ποιος δεν ξέρει όλους τους άχρηστους σε σοβαρές διοικητικές και καλοπληρωμένες θέσεις; Ποιος έχει άγνοια;
Εγώ, πηγαίνοντας στην Αθήνα πριν χρόνια ήξερα με κάθε λεπτομέρεια για τα κατορθώματα των κυριών που κατηγορούνται. Φαντάσου το δυνατό λόμπι τους τι ξέρει και τι κρύβει. Εγώ τα ήξερα… όπως όλοι τα ξέρουν… Ελάτε τώρα, τα ξέρει μια άσημη ηθοποιός που προσπαθεί να κάνει δυο πραγματάκια μόνη και με δυο τρείς ακόμα χαζορομαντικούς κατά καιρούς για την σωτήρια της ψυχής και για τα δίδακτρα που πλήρωσαν οι γονείς μας.
Χαίρομαι που μέσα στο χάος της εποχής κάποιοι μίλησαν. Ας μιλήσουν και άλλοι, αγόρια και κορίτσια που υποφέρουν ή που υπέφεραν ελπίζοντας να σταματήσουν όλες αυτές οι παράνομες δυνατότητες των εξουσιαστών κάθε μορφής. Να σταματήσουν τουλάχιστον από φόβο γιατί η ανθρωπιά και το φιλότιμο στα χρόνια μου αγνοείται. Μήπως έτσι πείσουμε τελικά και τις νέες γενιές ότι αξίζει να ανήκεις στο ανθρώπινο είδος… και σε βάθος χρόνου ίσως να πείσουμε και τον εαυτό μας.
ΑΓΑΠΑ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ! ΠΕΡΑΣΤΙΚΟΣ ΕΙΣΑΙ ΚΑΙ ΕΣΥ! ΖΗΣΕ ΜΕ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ! ΜΙΛΑ! ΓΙΑ ΟΛΑ! ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ! ΤΩΡΑ!
*Η Μαρία Καραμάνη είναι ηθοποιός απόφοιτος του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, με σπουδές στη μουσική και την φωνητική. Έχει λάβει μέρος σε θεατρικές παραστάσεις και μουσικά projects στην Πάτρα και την Αθήνα.
Διαβάστε το Σάββατο 6/2 στον kirix.gr
